كاغذ سنگي
شايد بتوان گفت كاغذ مهمترين ماده اوليه براي توليد محصولات چاپ و نشر است و مصرف آن در كشور ما هم كم نيست. در زمينه توليد اين ماده كارخانههاي اندكي مشغول كار هستند كه درصد كمي از نيازهاي داخلي را تامين ميكنند و مابقي از ساير كشورها وارد ميشود. يكي از دلايل توليد نشدن كاغذ در ايران شرايط آب و هوايي و نبود منابع جنگلي غني است، چون عمدهترين ماده تشكيلدهنده كاغذ اليافي است كه از چوب درختان بدست ميآيد.پس بايد به دنبال كاغذي گشت كه با شرايط كشورمان سازگاري داشته باشد.كاغذ سنگي، كاغذ دوستدار محيط زيست است كه ميتوان با لمس آن، تفاوت را با كاغذهايي كه از چوب ساخته شده است، تشخيص داد.
كاغذ سنگي با اسم هاي مختلفي چون كاغذ سنگ مرمر ، كاغذ معدني يا كاغذ غني شده كه اولين بار در دهه سال 1990 در تايوان شروع به توليد قرار گرفت و امروزه نقش بسيار مهمي در صنعت كاغذ دارد . چرا كه ديگر نيازي به قطع درختان نمي باشد و برگشت پذير به طبيعت است.مهم ترين عنصر تشكيل دهنده كاغذ سنگيكربنات كلسيممي باشد كه با توجه به ساختار آن ، داراي جنس لاتكسي ميباشد كه ضد آب استو به راحتي پاره نمي شود .دانه دار نبودن بافت كاغذ سنگ باعث شده كه سطح آن نسبت به سطح كاغذ معمولي نرم تر و مسطح تر باشد و نيازي به خدمات تكميلي چاپ مثل روكش سلفون يا لامينت نداشته باشد. اين كاغذ به آساني و بدون ايجاد دود سمي ميسوزد.
در فرايند توليد كاغذ سنگ نه تنها از آب استفاده نميشود، بلكه به دليل سفيد بودن مواد اوليه نياز به سفيدكنندهها در توليد آن نبوده و در نتيجه آلايندهها به محيط زيست ما اضافه نخواهد شد.زمان لازم براي تجزيه اين كاغذ در طبيعت نيز حدود ۱۴ تا ۱۸ ماه است.
ميزان آب صرفهجويي شده در توليد يك تُن كاغذ سنگ، معادل مصرف آب لازم براي سه روز حمام گرفتن 24 ساعته و بدون توقف يك شخص است.
ميزان كاهش توليد مواد بازيافتي حاصل از استفاده يك تُن كاغذ سنگ، معادل وزن هشت محفظه بزرگ بازيافتي است.
ميزان انرژي صرفهجويي شده براي توليد كاغذ سنگ، معادل انرژي موردنياز براي توليد دو ماه برق موردنياز لوازم خانگي كل كشور آمريكاست.
كاغذ سنگي، تمام كاربردهاي كاغذ معمولي را غير از پرينت دارد. البته براي چاپ هم ميتوان از اين كاغذ استفاده كرد، اما قيمت آن بالاتر از كاغذ معمولي تمام ميشود. در حال حاضر، اين كاغذ بيشتر براي بستهبندي مواد غذايي، لوازم بهداشتي و كاغذ ديواري استفاده ميشود.
بزرگترين كشورهاي صادركننده كاغذ سنگ آمريكا چين كاندا و فنلاند مي باشند.ايران مي تواند به همسايگان خود و اروپا كاغذ سنگ صادر كند؛ چون قيمت تمام شده كاغذ سنگ ايراني بسيار ارزان تر از ساير كشورها مي باشد.
توليد كاغذ سنگ
براي توليد كاغذ سنگ به كربنات كلسيم فراواني احتياج است و تقريبا ميتوان گفت ۸۰ درصد از ماده اصلي براي ساخت آن كلسيم كربنات است.دو ماده به نام پلي پروپيلن و پلي اتيلن موادي هستند كه در توليد كاغذ سنگياز آنها استفاده مي شود و ۱۵ درصد مواد تشكيل دهنده آن را شامل مي شود.
براي اينكه بتوان كربنات كلسيم و مواد رزيني كه نام ديگر پلي پروپلين و پلي اتيلنمي باشد، را به يكديگر متصل كرد از ماده اي به نام Coupling agent استفاده مي كنند.
گراماژ هاي كاغذ سنگ
كاغذ سنگ در گراماژهاي مختلف از ۵۰ ميكرون تا ۴۰۰ ميكرون براي كاربردهاي مختلف توليد و از آن در تهيه ليبل كاغذ سنگ با گراماژهاي مختلف و با ضريب چسبندگي بالا و خاصيت ضد آب بودن استفاده ميشود.
گراماژهاي نازك(SP)
اين نوع از كاغذها بسيار نرم، لطيف، حالت پذير و نازك بوده و نيز به دليل اينكه در مقابل جريان هوا نفوذ ناپذير است و از كپك زدگي و فاسد شدن مواد غذايي جلوگيري مي كند؛; استفاده از آنها در بسته بندي مواد غذايي چون چيپس، پفك، شير، لواشك و... گزينه بسيار مناسبي به نظر مي رسد.
گراماژهاي متوسط(RB)
اين نوع كاغذها به دليل اينكه نقطه وسط بيشينه و كمينه كاغذهاي سنگي محسوب مي شوند؛ كاربرد بيشتري نسبت به دو قسم ديگر دارند. از اين دسته از كاغذهاي سنگي در مواردي چون چاپ كتب و مجلات، سرسيد و سالنامه، پوستر، كاتالوگ،تقويم روميزي، لمينت كارتن، ساك هاي دستي، دفتر و دفترچه و... استفاده مي شود.
گراماژهاي ضخيم(RB)
كاغذهاي سنگي ضخيم علارغم استحكام و مقاومت بيشتر نسبت به دو خويشاوند خود نرمي و لطافت خاص خودش را نيز حفظ كرده است و جايگزين مناسبي براي مقواهاي موجود در بازار به شمار مي رود. گراماژهاي ضخيم آن هم براي كاربردهايي كه در امور روزانه از مقوا در تهيه آنها استفاده مي گردد مانند چاپ جعبه و كارت هاي اعتباري، مناسب است
مزاياي كاغذ سنگ
برگشت پذيري به طبيعت
كاغذ سنگ در شرايط كمپوست و زير اشعه ماوراء بنفش قابليت بازگشت پذيري به طبيعت را دارد.
مقاومدر برابر آب
كاغذ سنگ، كاملاً ضد آب است و حتي كار چاپي انجام شده روي آن نيز هيچ تاثيري از مجاور بودن و يا غوطهور شدن درون آب نخواهد گرفت.اين كاغذ باتوجه به خاصيت استثنائي ضدآب بودن آن ،پس از چاپ بافت كاغذ آسيب نمي بيند.اين ويژگي برايحمل و نقلبسيار حائز اهميت است؛ چون اكثر تجار دوست دارند محصولشان در حمل و نقل خيس نشود يا رطوبت به آن نفوذ نكند.
جلوگيري از قطع درختان
مواد اوليه ايننوع كاغذ از چوب درخت نبوده و تماما از كاني ها تشكيل شده است واين محصول هيچ گونه آسيبي به محيط زيست وارد نمي كند.
كهنه و فرسوده نمي شود
بر خلاف كاغذهاي ديگر كه پس از مدت كوتاهي فرسوده مي شوند ، كاغذ سنگي سالها بدون فرسودگي باقي مي ماند. برخي دانشمندان تخمين زده اند ۷۰۰ سال كاغذ سنگ دست نخورده و به زيبايي روز اول باقي مانده زرد نمي شود.
مقاومدر برابر پارگي
اين نوع كاغذ نسبت به كاغذهاي سنتي مقاومت بسيار بالايي نسبت به پارگي و آسيب پذيري دارد.البته نه اينكه پاره نشود چرا كه اساساً اين نوع كاغذ از همان ابتدا هم با هدف بازگشت به چرخه بازيافت، توليد شده است. با اين وجود كاغذ سنگ در برابر پارگي بسيار مقاومت نشان ميدهد .
مقاوم در برار جويده شدن
اين كاغذ از آنجا كه در مقابل جويده شدن از سوي جانواران و جوندگان مقاوم است، براي تهيه آثار هنري مثل نقاشي و نيز كتاب ها و آثار نفيس يا اسنادي كه قرار است سال ها عمر نمايند و از آنها نگهداري گردد مورد استفاده قرار مي گيرد .
مناسب براي چاپ
سازگاري كامل با كليه ماشينهاي چاپ افست، هماهنگ با كليه مركبها و حلالهاي قابل استفاده در ماشينهاي چاپ افست، قابليت خشك شدن مركب بر روي كاغذ بلافاصله پس از خارج شدن از ماشين چاپ و بدون نياز به امكانات اضافي جهت تحقق اين موضوع، عدم تاثيرپذيري از دماي محيط كه يكي از مشكلات اصلي در جهت ايجاد چاپ با كيفيت است از ديگر مزاياي كاغذ سنگي است.
معايب كاغذ سنگ
كاغذ سنگ دماي بالا را تحمل نمي كند
بافت كاغذ سنگ در معرض دماي بالا و اشعه ماورا بنفش قرار دارد و شكل خود را از دست مي دهد. بنابراين نمي توان از آن براي چاپ با چاپگرهاي ليزري استفاده كرد. چون درست كار نمي كند و از هم مي پاشد.البته اين عيب در هنگام تجزيه شدن كاغذ سنگي بسيار مفيد بوده و موجب مي شود تا اين كاغذ در برابر نور خورشيد تجزيه شده و به چرخه طبيعت باز گردد.
سرعت پايين در جايگزيني
از مشكلات خط توليد كاغذ سنگي اين است كه با سرعت بالايي نمي توان اين نوع كاغذ را جايگزين كاغذهايي كه با چوب توليد مي شوند، كرد
كاغذ سنگ آب را جذب نمي كند
كاغذ سنگ ضد آب است. در واقع سطح كاغذ سنگ در برابر كليه مواد خارجي به جز جريان هوا كاملاً غيرقابل نفوذ است .همچنين هيچ ماده اي را جذب نمي كند
عدم بازدهي خوب براي نوشتن
اين كاغذ براي كارهاي چاچي بيشتر مورد استفاده قرار ميگيرد و بازدهي خوبي براي نوشتن بر روي آن را ندارد
قيمت كاغذ سنگي
در مقايسه قيمت كاغذ سنگي با كاغذ سلولزي بايستي در يك كلام اشاره كنيم كه كاغذ سنگي قيمتي بالاتر از ديگر كاغذها دارد. كه با توجه به مزيت هاي فراوان و كيفيت و كارايي بالاي آن امري كاملا طبيعي و قابل انتظار است.
كاغذ بسته بندي
از مواد غذايي و دارويي گرفته تا لوازم خانگي و صنعتي و كالاهاي مصرفي و همه اين موارد به گونه اي با بسته بندي مرتبط هستند.
بسته بندي سبب ايجاد ارزش افزوده در محصولات توليدي ميگردد و اين يكي از مهم ترين نقش هاي بسته بندي ميباشد.بسته بندي به افزايش شناخت برند كمك مي كند. به محض اينكه مشتري بسته را مشاهده كرد، مي تواند بلافاصله آن را با شركت يا برند ارتباط دهد. خلاقيت در بسته بندي به افزايش سود و منافع راهبردي شركت كمك مي كند و شركت ها با هدف جلب توجه مشتري، برآنند تا طراحي منحصر به فردي را به بسته محصولات خود ارائه داده و به اهداف بسته بندي نائل آيند.
انواع كاغذ بسته بندي
در صنعت كاغذ بسته بندي، كاغذهاي مختلفي استفاده ميشوند كه در ادامه به برخي از آنها اشاره خواهيم كرد.
كاغذ كرافت
اين كاغذ ازسولفات خمير پالپ توليد مي شود.كرافت را به عنوان با دوام ترين و مقاومترين كاغذ طبيعي ميشناسند.رنگ اين كاغذ قهوهاي است و در صنايع كارتن سازي و همچنين فعاليتهاي هنري كاربرد فراوان دارد. كاغذ كرافت به خاطر تيره رنگ بودن و اينكه اليافش در طبيعت خود خشن هستند، گزينۀ خوبي براي چاپهاي حساس و ظريف به حساب نميآيد.كاغذ كرافت در توليد كارتن به عنوان پوشش بيروني با گرماژ ۱۲۵ و ۲۰۰ گرم بر متر مربع در مجموعه صنايع بسته بندي شاهد مورد استفاده قرار مي گيرد.
كاغذ مومي
كاغذ مومي نيز كاغذي سفيد و نيمه شفاف است با اين تفاوت كه هر دو سمت آن حالت روغني و براقي دارد. دو طرف روغني بودن اين كاغذ باعث شده مقاومت بالايي در برابر رطوبت و چربي از خود نشان دهد و به همين دليل استفاده هاي فراواني در صنعت فست فود دارد.
كاغذ و مقواي گلاسه
كاغذهاي گلاسه را ميتوان به سادگي جزو بهترينانواع كاغذدر چاپ جعبه و كاغذ مناسب بسته بندي دانست.از اين جنس كاغذ در مواردي استفاده ميكنند كه نيازمند چاپ حساس و با دقت بالا باشد.كاغذ گلاسه خود بر دو نوع ميشود و گلاسۀ براق و مات از زير مجموعههاي اين جنس كاغذ هستند.
كاغذ تحرير
كاغذ هاي تحريردر سراسر دنيا به دو شكل اندود شده و اندود نشده توليد و عرضه مي شود. كه در ايران تنها مدل اندود نشده ي آن موجود مي باشد. از كاغذ تحرير اصولا در چاپ انواع مجله، كتاب، سر رسيد ها و انواع ست هاي اداري مانند كاغذ يادداشت، سربرگ، پاكت و غيره بكار گرفته مي شود. .
مقواي پشت طوسي
مقواي پشت طوسي يك كاغذ ضخيم دو لايه است كه لايه ي زيرين آن از خمير كاغذ بازيافتي توليد مي شود, سطح اين كاغذ بازيافتي با استفاده از يك پوشش سفيد مخصوص به نام كائولينايت پوشيده مي شود, اين پوشش سفيد مخصوص كه از ماده ي معدني طبيعي به نام كائولين توليد شده پس از خشك شدن در سطح كاغذ باعث ايجاد سطحي سفيد و صيقلي ايده آل براي چاپ شده و همچنين باعث مقاومت و استحكام بيشتر كاغذ مي شود.
از مقواي پشت طوسي براي توليد انواع جعبه هاي لمينتي و جعبه هاي مقوايي مانند جعبه ي دستمال كاغذي و پودر لباس شويي و استفاده مي شود.
ايندربرد
مقوا ايندربرد بالاترين كيفيت را در بين مقواهاي مختلف دارد و داراي مجوز از وزارت بهداشت جهت استفاده در تمامي بسته بندي هاي بهداشتي مي باشد.
به علت سفيدي چشم نواز و استفاده از مواد اوليه دست اول در توليد دو رو و مغز اين نوع مقوا، قيمت تمام شده اين مقوا نسبت به مقواي پشت طوسي بالاتر است
ساختار خاص مقواي ايندربرد به دليل بافت داخلي سفيد رنگ و سطوح سفيد رنگ در دو سمت مقوا داراي شرايط ايده آل جهت توليد جعبه هاي مصرفي در زمينه هاي مواد غذايي ، محصولا آرايشي بهداشتي ، محصولات دارويي و اقلامي از اين قبيل را دارد.